Jeszcze w okresie przed rokiem 1989 zarówno ministerstwo zdrowia, jak i administracja dbały o to, by wszelkie wymogi dotyczące higieny w miejscach użyteczności publicznej, np. kabiny sanitarne na dworach, w szkołach, były wyposażane użytkowane pod rygorem odpowiednich wymogów sanitarnych. Szczęśliwie nic się w tej kwestii nie zmieniło na gorsze. Nawet więcej, wszelkie przepisy są nie tylko bardziej rygorystyczne, ale i precyzyjniejsze. Każdy więc, kto podejmuje się prac projektowych, by postawić lub przebudować w jednostce edukacyjnej kabiny WC, musi mieć na względzie pewne zasady, wyraźnie zapisane przez ustawodawcę polskiego.
Kabiny WC przepisy dotyczące liczby toalet i umywalek w szkolnictwie powszechnym
Lokalizacja, budowa i wyposażenie toalet szkolnych, prysznicy, sanitariatów uregulowane zostało odrębnymi prawnymi przepisami. W Polsce obowiązuje odpowiednie w tej materii rozporządzenie w kwestii bezpieczeństwa i higieny w szkołach powszechnych, publicznych i niepublicznych, z dnia 31 października 2002 roku. Wyraźnie określono w nim, iż szkolni użytkownicy:
• muszą mieć dostęp do bieżącej, ciepłej i zimnej wody,
• sanitariaty muszą być utrzymywane w gotowości i pełnej sprawności technicznej,
• sanitariaty, w tym zwłaszcza umywalki i kabiny WC muszą być podlegać permanentnej kontroli placówki oświatowej, pod względem utrzymania czystości,
• dzieci muszą mieć stały dostęp do środków czystości, jak: mydło, ręczniki papierowe i papier toaletowy, w które wyposażone mają być wszystkie kabiny sanitarne.
Rzecz interesująca, będąca jednocześnie wskazówką dla projektanta, któremu powierzono opracowanie (np. rewitalizację, przebudowę istniejących już) sanitariatów – kabiny WC i umywalki należy umieścić w liczbie odpowiadającej liczbie potencjalnych użytkowników. I tak, na 20 osób winna przypadać jedna umywalka. W materii tak delikatnej jak kabiny sanitarne, na 20 dziewcząt w szkole powinna znaleźć się co najmniej (większy zapas jest mile widziany) 1 miska ustępowa. Natomiast jedna miska ustępowa, a także jeden pisuar, ma przypadać średnio na 30 chłopców. Dla przedziału wiekowego 7-11 lat, miska toalety ma być zamontowana na optymalnej wysokości 35 cm, a misa umywalki ma zawisnąć na wysokości 67-75 cm. Z kolei dla grupy wiekowej 12-15, te wysokości montażu są przewidziane odpowiednio: miska WC na wysokości 42 cm, a misa umywalkowa na wysokości 75-82 cm.
Wspomnijmy jeszcze w tym miejscu tylko, iż jeśli chodzi o umywalki i kabiny WC w placówkach opieki przedszkolnej, to na 15 dzieci przepadać musi jedna miska ustępowa i jedna umywalka.
Kabiny WC przepisy dotyczące montażu, charakteru małej architektury, dostępności sanitariatów
Wzmiankowane rozporządzenie określa też, jak należy podejść do spraw związanych z zaprojektowaniem tzw. małej architektury oraz z montażem poszczególnych urządzeń sanitarnych, takich jak umywalki, pisuary czy kabiny sanitarne w szkole. Z ważniejszych wytycznych warto wymienić tu:
• kabiny sanitarne muszą być łatwo dostępne dla dzieci, tzn. drzwi nie mogą otwierać się tak, iż niemożliwe będzie swobodne przemieszczanie się do środka, (by zaoszczędzić nieco miejsca, kabiny WC niejednokrotnie projektuje się tak, że zmniejsza się odległość od drzwi do miski ustępowej, na czym cierpi komfort użytkowania),
• dobrze by było, by kabiny WC nie wychodziły bezpośrednio na ścianę z „linią umywalek”, a optymalną sytuacją byłoby rozdzielenie tych dwóch sanitariatów w osobnych pomieszczeniach,
• kabiny sanitarne muszą mieć uchwyty służące do otwierania na takiej wysokości, która odpowiada średniej wzrostu dzieci w danej placówce, włączając w to roczniki najmłodsze. Uchwyt ów musi być łatwy do obsługi dla dzieci,
• w zabudowie, jaką będą miały kabiny sanitarne, należy uwzględnić materiały i urządzenia, które pozbawione będą ostrych powierzchni, chropowatych faktur i elementów wystających, potencjalnie urazogennych. Dotyczy to zarówno płyt, stanowiących ściany kabiny WC, jak i spajających łączników, śrub, uchwytów,
• materiały powierzchni i urządzenia sanitarne kabiny WC muszą być odporne na przypadkowe uszkodzenia mechaniczne,
• podłogi kabiny WC muszą być wykonane z kafli lub specjalnego linoleum o właściwościach antypoślizgowych, a jednocześnie łatwych w utrzymaniu czystości.
Niuanse, których nie regulują przepisy, a które obejmują kabiny sanitarne
Kolorystyka kabiny WC jest bardzo ważna nie tylko dla naszych pociech w wieku przedszkolnym, lecz także dla dobrego samopoczucia uczniów i dorosłych. Coraz częściej więc gminy, sprawujące pieczę nad szkolnictwem podstawowym i średnim, decydują się na uwzględnienie tego psychologicznego elementu przy doborze odcienia podłóg, ścian i koloru samej kabiny WC. Dodatkowo, by utrzymać przyjazny wizerunek szkoły czy przedszkola, niektóre placówki implementują ikonograficzne przedstawienia postaci ze znanych bajek, filmów dla dzieci lub nadruki z neutralnymi deseniami ze świata przyrody. Zwłaszcza u młodszych użytkowników wzmaga to poczucie bezpieczeństwa, w bądź co bądź, obcym dla nich na początkowym etapie szkolnej przygody, środowisku.
Montowane niegdyś sanitariaty i same kabiny sanitarne były częstokroć zbyt wysokie zwłaszcza dal maluchów z grup, klas pierwszych. Teraz uwzględnia się wzrost najmłodszych użytkowników.
Patrząc szerzej, niż tylko na same kabiny sanitarne, pomieszczenia toaletowe w szkołach muszą być wyposażone w dodatkowe urządzenia zwiększające komfort higieniczny uczniów. Są to nie tylko, dozowniki do mydła, lustra, pojemniki na ręczniki papierowe, lecz także suszarki nawiewowe. Jeśli o te ostatnie chodzi, to wspomniane rozporządzenie przewiduje 95 cm wysokości montażu.
